.png)
Een van die foto’s wat bo die koppenent van Ouma se sterfbed gehang het, is van my vrou in haar fleurige jeug. Dis ‘n foto met ‘n geskiedenis.
Tokkie was ‘n eerstejaartjie aan die Bloemfonteinse Onderwyserskollege toe sy haar hare by Maison Costa (Francis) laat “doen”, ‘n swart moulose nommertjie aangetrek en na die ateljee van die latere burgemeesterspaar Oom Christo en Tannie Freda Groenewald van Christo’s in Maitlandstraat afgesit het vir ‘n fotosessie.
Dit was haar eerste jaar uit die huis uit en die foto was bedoel as ‘n verjaardaggeskenk aan haar verlangende moeder op haar 50ste verjaardag op 7 April. Amper 50 jaar het dit bokant Ouma se bed gehang: eers in Hertzogstraat en toe in Louisehof, Bultfontein; daarna in Genl. Van Schoorstraat, Bloemfontein, toe in daardie volgorde in O’Kulisstraat, Welgemoed, Penguin Place, Melkbosstrand, .SeaPark, Melkbos, en Groeneweidetehuis, Darling.
Al die jare het ek daardie foto van my vrou begeer. Al is die haarstyl ietwat ouderwets, is daardie skitter-glimlaggie tydloos. Oom Christo en Tannie Freda was boonop kunstenaars met die verfkwas. Hul inkleurwerk is so realisties dat jy in die versoeking kom om jou hand uit te steek en aan die beeltnis van die bloedjonk meisie te vat.
Van daardie foto het ek in 1964 ‘n klein weergawetjie gekry nadat my en Tokkie se paaie een aand op ‘n partytjie romanties gekruis het. Wat van die foto’tjie geword het, kan ek tot haar wrewel nie verklaar nie. My wrewel is weer omdat ek nou moet hoor sulke foto’tjies is nogal wyd uitgedeel – as’ t ware soos visitekaartjies (haar woord). Sy het die proefblad vir daardie doel sorgvuldig met n skêr opgeknip.
Enkele dae gelede, ná Ouma se dood op amper 99, het die foto my eiendom geword. Dit is hier in my studeerkamer voor my. Dit is ‘n plek waar ek baie tyd deurbring en lank onbelemmerd vir my mooi vrou kan sit en kyk, opnuut dankbaar verwonderd dat ek al die ander kandidate se hande in die as kon slaan. Miskien was dit omdat ek op ‘n rype 25 ouer was, en dalk meer wêreldwys, as die jong boertjies wat skoolkyse was, en die ambisieuse aspirant-onderwysers in hul tweede- en derde jaar wat as nuwe vryers Viljoen-tehuis se stoep vol spore getrap het.
Ek skat ek had ook Ouma gou aan my kant met my entoesiasme vir haar heerlike frikkadelle en boerpampoen (wat ek aanvanklik as salige soetpatats aangesien het). Dit is steun wat deurslaggewend moet gewees het het in ‘n gemeenskappie wat die vreemde koerantmanvryer se attensies aan “hul” dogter met heelwat agterdog bejeën het, het ek later agtergekom.
Maar die foto: dit is nog in die oorspronklike sier-raampie van destyds – ene met twee ogies en ‘n stuk draad agter sodat dit van die prentelys in Hertzogstraat se huis kon hang. Tokkie beweer sy het die opsie van ‘n staanraam verwerp omdat daar nie eintlik staanplek vir ‘n foto in hul huisie was nie. Stem nie saam nie. Wat van op haar klavier?
Nietemin, gehang het dit gehang, en omdat ek ‘n man is met respekte vir die geskiedenis en so moet dit in daardie hangraampie bly … al moet ek dan ‘n baksteen agter staanmaak om my spesiale foto van my spesiale vrou op ‘n spesiale strategiese plek ‘n nuwe tuiste te gee.