.png)
Wonderlik! Die naweek was vir my ‘n dwaal – ek het die lees van Ingrid Winterbach se briljante Die aanspraak van lewende wesens klaargemaak terwyl die res van die gesin hul oorgegee het aan rugbybesetenheid – en Maandagoggend wag twee resensie van dié boek op Boeke24.
Dis ‘n boek wat deel word van jou gedagtewêreld, wat ‘n emosionele merk by jou laat lank nadat jy dit neergesit het. En die twee resensies, deur Gerrit Olivier en Joan Hambidge, wil ek graag voorhou as die soort besprekings wat ‘n groot roman verdien. Hulle gee jou sleutels tot die inhoudelike rykdom van die werk, prikkel die oningewyde tot by die punt waar die koop en lees van die boek onvermydelik is, maar hulle laat baie ruimte vir die leser se eie aanklank en interpretasie.
Olivier, lid van ‘n ouer geslag resensente, se resensie is baie meer konvensioneel gestruktureer, maar meer “modern” as Hambidge s’n in die sin dat hy nie uiteindelik sy resensie afsluit met ‘n evaluerende samevatting nie. Daar is ‘n samevatting, maar dis op die inhoud ingestel.
Hambidge se resensie neem weer die vorm aan van ‘n groot aantal aforistiese paragrawe wat elk ‘n indruk oor aspekte van die roman verwoord. Mens kry by haar ‘n omvattender beeld van die kontekstuele omgewing waarin die roman geplaas is, asook ‘n evaluerende samevatting. Gelukkig stem ek met haar saam dat dit ‘n briljante roman is!
Wat vir my as leser van die boek baie beteken in Olivier se resensie, is sy vergelyking van Winterbach se skryfstrategie met die werksmetode van ‘n skilder. Dit is baie soos die literêre meting waaraan hy die boek onderwerp.
Ofskoon hy nie ‘n slotoordeel wil uitspreek oor die literêre gehalte van die werk nie, gee hy baie inligting oor die kenmerke en sterkpunte van die roman, sodat die skrander leser uiteindelik nie nodig het om ‘n evaluerende samevatting te kry nie. Hy sê gereeld by implikasie dat dit ‘n baie goeie roman is, of dat aspekte daarvan baie bevredigend hanteer is, en analiseer die roman indringend en deeglik.
Hambidge se gebruik van die aforistiese paragraaf vind ek ook baie nuttig. Sy sien baie dinge in ‘n groter konteks raak wat die gewone leser nie altyd onmiddelik plaas nie. Ek praat uit ondervinding.
Dan kry ‘n mens ook hieruit ‘n idee van die verbluffende omvang van Winterbach se werk – elke waarneming van Hambidge sou kon lei tot ‘n meer akademiese ondersoek van die roman uit die gegewe hoek.
Dit is ook goed dat sy aandui welke emosionele uitwerking die roman op die leser daarvan het. Olivier se afsluiting is minder emosioneel, maar open tog ook die resensieleser se oë vir die deernis wat uit die roman straal.
In die ou dae sou mens seker na resensies soos hierdie verwys het as “voorlopige oordele”. Maar dit is nie die ou dae nie, en as mens hulle behoorlik lees, dan besef jy dat daar absoluut niks voorlopigs is aan die indrukke wat Olivier en Hambidge van Die aanspraak van lewende wesens gevorm het nie.
Skakels: