.png)
‘n Mal dominee in een van die episodes van die TV-reeks Lie to me verkondig dat hy glad nie die kinders in sy kultusgroep leer lees en skryf nie, want dis vir ‘n mens net nodig om reg te kan dink. ‘n Mens vrees die dag dat onderwysers só begin dink, maar die aaklige waarheid is dat koerante wêreldwyd reeds probeer om ‘n variant van dié probleem te bowe te kom – hoe om mense wat kan lees, te laat lees.
Een manier om dit te doen, is om die algemene toegangspeil te verlaag, te skryf vir die grootste gemene veelvoud. Anders gestel op s’n Engels, to dumb down.
Dit is hoekom dit vir my so belangrik is dat daar ten minste ‘n paar berigte in elke koerant moet wees wat nié vir die GGV bedoel is nie. Skryfwerk vir mense wat kán lees en baie lees, wat intellektueel wil kragte meet met die skrywer van die berig.
Ek gaan soek gewoonlik onder die boekresensies daarvoor. Op vandeesweek se boekeblad van Die Burger was daar een só ‘n resensie. Dit is Pieter J. Haasbroek se bespreking van Niall Ferguson se The Ascent of Money.
Haasbroek is natuurlik beter bekend as skrywer van kortverhale, en later in sy oeuvre, van romans met ‘n aktuele inslag. Hy is, uit my vroulike oogpunt, waarskynlik die grootste verteenwoordiger van die viriele Hemingway-agtige skryfstyl in Afrikaans (om by Kannemeyer se oordeel aan te sluit). Sy pen is in testosteroon gedoop.
Haasbroek is egter ‘n ekonoom van nering. In hierdie onsekere ekonomiese tye waarin ons leef, is hy een van diegene wat ‘n goeie begrip het van die fyner detail van hierdie groot gemors.
Sy resensie van The Ascent of Money is ‘n meestersklas – in ekonomie, in resensies. Hy bied ‘n sterk argument aan, beginnende by die uitgangspunte van Ferguson, en dan in ekonomie. Ons is in die huidige gemors nie omdat ons uitgebuit is deur finansiële instellings nie – dit is juis omdat ons nie uitgebuit is dat ons uiteindelik verarm het. Anders gestel: Ons is slagofers van ons onkunde.
Ek gaan (en kan) nie Haasbroek se argumentering herhaal nie. Wat ek wel wil sê is dat hy nie op ons neerskryf soos ‘n professor Slim nie. Hy neem ons saam, onderhoudend en kundig. Wat hom as resensieskrywer so deksels goed maak, is dat daar oral tekens is van ‘n wrange humorsin.
Wanneer laas was daar in enige van die Afrikaanse dagblaaie ‘n stuk skryfwerk wat vir ‘n mens die wolke rondom die problematiek wegwaai, en dan afsluit met ‘n ongelooflik ironiserende sin soos hierdie: “Dit gee dit ’n mens nogal gemoedsrus om te weet iemand verstaan wat in die finansiële wêreld aangaan.”
Ek hoop Die Burger kan Haasbroek voer met boeke. Meer van sy resensies, asseblief!