Al argumenterend

Ons beleef die laaste dae van die ou afsonderlike boekeblaaie by die Afrikaanse koerante. ‘n Klomp resensies, en waaragtig net een wat stimulerend genoeg is om ‘n mens te laat nadink.

Dis Joan Hambidge se bespreking van Oor Bokdrolletjies en Rosyntjies van Jonathan Jansen (Rapport).

Voordat enigiemand dink dis ‘n goeie resensie, laat ek kwalifiseer. Dis net ten dele. Maar sy raak genoeg dinge aan om mens ná die lees daarvan te laat voel sy het nuwe insigte by jou gewek.

Haar vertrekpunt is dat die bundeling van rubrieke altyd die risiko loop dat die rubrieke nie die gebondenheid aan tyd en konteks kan ontsnap nie. Ons moet self besluit of Jonathan Jansen se rubrieke bokdrol of rosyn is, sê sy. Baie sal daarvan afhang of jy as leser die persona van die skrywer aantreklik vind of nie.

Lyk my sy het nie. Sy vind te veel dinge wat debateerbaar is. Sommige van sy uitlatings is oop vir debat, meen sy. Soms klink Jansen selfkoesterend (ja, daardie ene het my lekker laat lag) ander kere selfkomplimenterend. Maar omdat dit vrae wek en mens kanttekeninge laat maak, besluit sy ten slotte, is Oor Bokdrolletjies en Rosyntjies aan te beveel.

Aan die een kant hou ek van die manier waarop Hambidge hierdie keer al argumenterend ‘n bespreking aangepak en deurgevoer het. Ek stem nie altyd met haar saam nie, maar dit ís knap gedoen. (Miskien moet sy meer oor hierdie soort boeke skryf?)

Sy slaag beslis ook daarin om jou op elke punt wat sy maak, te dwing om self aan die argument deel te neem. Na my mening het sy een saak heeltemal uit die oog verloor – en as sy dit in aanmerking geneem het, sou sy moontlik anders op Oor Bokdrolletjies en Rosyntjies gereageer het.

Dié saak is dat Jonathan Jansen die enigste rektor of prinsipaal van ‘n Suid-Afrikaanse universiteit is wat die moed het om sy ervaring van die transformasie-proses soos dit die afgelope dekade en meer aan ons tersiêre inrigtings ontplooi het, op gereelde basis met die publiek te deel.

Dit is die heel eerste keer dat ‘n universiteitshoof só openhartig is oor die uitdagings wat hom in die gesig staar, en hoe hy daarop reageer. Hier op ons dorpie het ons van Quintie Thom se dae af nou en dan amptelike mededelings gekry, en meer onlangs moes Chris Brink en Russel Botman na vore kom en reageer op issues. In vergelyking met Jonathan Jansen is hulle swak kommunikeerders oor die binnewerkinge van ‘n universiteit. Cheryl de la Rey is, nes haar voorgangers by Tukkies, van Flip Smit tot Calie Pistorius, nie juis iemand wat soos Jansen in die openbaar opstaan om getel te word nie. Trouens, daar was ook nie voorheen by die UV só ‘n tradisie nie, en ook nie op Potchefstroom nie.

Dít is wat Oor Bokdrolletjies en Rosyntjies uniek maak. Jansen wil aan ander maatstawwe as sy voorgangers en konkurente gemeet word. Die feit dat hy hom oor die Universiteit van Kaapstad en die Noordwes-Universiteit uitgespreek het, beduie dadelik dat Jansen besig is met die vestiging van ‘n nuwe tradisie.

Dit sal Jansen se konkurente moontlik betaam om hulle ook tot Facebook te wend!

Uit hierdie hoek beskou is enige selfkoestering deur Jansen aanvaarbaar, en as daar mense is wat meen hy het té ‘n groot ego, sal ek graag wil weet hoekom hulle só dink. Mense met brose egotjies deug nie in die soort leiersposisie waarin Jansen homself bevind nie.

Ook verskil ek met Hambidge oor haar opvatting dat hierdie bundel té tyd- en konteksgebonde is. Jansen kan nie anders as tyd- en konteksgebonde wees nie, anders was sy rubrieke nie ‘n rekord van transformasie nie. As hy oor tydlose opvoedkundige onderwerpe wou geskryf het, sou dit nie in koerantrubrieke gewees het nie.

Wat dan wel uiteindelik waar is, is Hambidge se slotopmerking.