.png)
Cecile Cilliers sal altyd onthou word as iemand wat haar mening sonder aansiens des persoons uitgespreek het. In haar boekresenssies het sy haar deur die jare openbaar as iemand wat nie modes gevolg het, of politieke bewegings klakkeloos nagepraat het nie. Sy het ‘n mening, en sal dit uitspreek.
In haar senior jare is sy minder gereeld deur boekeredakteurs genader om ‘n mening (moontlik omdat daar net een oor was), maar wanneer dit wel gebeur het, het sy steeds op haar eie manier standpunte gestel wat nie altyd gesinchroniseer kon word met die tydgenootlike problematiek nie.
‘n Goeie voorbeeld hiervan is te vind in haar bespreking op Boeke24 van Boereoorlogstories 2, wat deur Jeanette Ferreira saamgestel is. “Bly ons in 2012 nog soek na die een of ander versekering dat ons as ’n Afrikanervolk bestaansreg het?” vra sy, skynbaar onbewus van die doen en late van Solidariteit en Agri F, en voel dat ook dat daar geen rede is om in 2012 ‘n bundel van hierdie aard te publiseer nie.
Vir Cilliers was die ideaal eerder dat bundels saamgestel moet word wat die lesers sal help om in vrede met hul mede-landgenote te lewe. Dié voorskriftelike versugting is volgens alle berigte slegs opgevolg deur CUM Boeke …
Grappies op ‘n stokkie.
Cecile Cilliers se bespreking van Boereoorlogstories 2 is ‘n eienaardigheid.
Ek kan nie onthou wanneer laas ek so min lus was om ‘n resensie te lees as hierdie een ná sy inleiding nie. As die resensent twyfel het oor die bestaansreg van ‘n bloemlesing, hoekom dit nog resenseer?
Nadat sy mens aldus negatief gestem het, gaan sy dan voort en maak opmerkings wat nie alleen getuig van ‘n goeie kritiese ingesteldheid nie, maar van groot waardering vir baie van die verhale in die bundel.
Hoe dan nou?
Op ‘n plek sê Cilliers selfs dat die bundel “waardevol” is, om spesifieke redes. Daardie redes is dat daar verhale is wat “uit die wete, insig en gevolglike groei van die verlede die hede aanspreek”. En dan sluit sy met die hierbo vermelde ideaal.
En skielik het die negatiwiteit weer oor my toegesak. Het Cilliers reg laat geskied aan die bloemlesing?
Nee.
Die punt is dat mens enige persoonlike voorkeur kan gebruik om ‘n bundel te kruisig. As Cilliers byvoorbeeld vooraf besluit het dat wat die Afrikanervolk nóú nodig het verhale is waarin die mishandeling van diere onder die loep geplaas word, dan sou sy ‘n soortgelyke resensie kon skryf, en die bloemlesing vernietig het omdat daar net enkele verhale is waarin dieremishandeling voorkom.
Dit is sekerlik Cilliers se volste reg om haar eie persoonlike agenda te propageer. Miskien moet sy ‘n bloemlesing saamstel van verhale wat lesers sal help om in vrede met hul mede-landgenote te lewe.
Maar in soverre Boereoorlogstories 2 ‘n reaksie is op die welslae van ‘n vorige soortgelyke bloemlesing, is die aanknopingspunt tog sekerlik wat Afrikaanse skrywers in 2012 anders met dieselfde tema maak? En: Hoe goed is die skryfwerk? Is daar enige van die verhale wat die grense van Afrikaanse kortkuns versit?
Wat hier gebeur het, is dat Boereoorlogstories 2 net-net goed gevind is danksy die insluiting van enkele verhale wat aansluit by haar persoonlike voorkeur. Die bundel self is onvoldoende bespreek.
Op ‘n ander dag, in ‘n ander luim, met ander voorkeure, kon “waardevol” vervang gewees het deur “nutteloos” of “skitterend”, wie weet. Hang net af met watter sendingwerk sy die dag gemoeid is.