Van die bestes

Skielik, binne die bestek van vier dae, is daar baie om die hart bly te maak. Twee besonderse resensies van Theo Kemp se Skool, ‘n uitmuntende resensie van Jannie Mouton se ‘En toe fire hulle my’, asook ‘n resensie deur Louise Viljoen op LitNet wat alles wat ek nog ooit oor haar stylgebondenheid gesê het, totaal verkeerd bewys.

Die twee besprekings van Skool wat op Boeke24 verskyn, is geskryf deur Melt Myburgh en Jonathan Jansen. Myburgh se resensie is die hoofresensie in die koerant, Jansen s’n die beginpunt van die webwerf se aanbieding.

Sulke dubbelplasings is nie ‘n resensentresies nie. Wat wel nuttig daaraan is, is dat dit mens gou laat agterkom of die betrokke resensente opgewasse is vir die boeke wat hulle bespreek. In hierdie geval wel deeglik opgewasse, en meer.

Myburgh kyk met ‘n sterker literêre klem na die boek as Jansen. Jansen kyk weer met die oog van ‘n pedagoog wat reeds met presies die problematiek van Skool geworstel het.

Wat mens uit albei resensies wys word, is die soort inligting wat hierdie tweevuis-formaat van Boeke24 so besonder goed byeenbring: Kemp is ‘n talentvolle nuwe stem op die literêre toneel, en as skrywer het hy betekenisvol slaags geraak met van van die sentrale kwelvraagstukke van die moderne Suid-Afrikaanse bestel. Die lees van sy boek sal die onderskeidende leser stimuleer, nes hierdie twee resensies het.

Pieter Haasbroek se bespreking van ‘En toe fire hulle my’ is op sy beurt die soort resensie wat jou bemoeienis met boekeblaaie die moeite werd maak. Die ideaal vir enige boekeredakteur is om presies die regte resensent te kry vir elke boek. Iemand wat die terrein van die boek ken, iemand wat daaroor kan skryf sonder om die boek te presiseer, en tog vir jou die inhoud ontsluit saam met ‘n evaluering. En uiteraard iemand wat die resensie skryf op ‘n manier wat die gewone lees van die resensie ‘n baie groot plesier maak.

Pieter Haasbroek is werklik nommer pas vir die Jannie Mouton-boek. Sy resensie lees asof hy self ‘n artikel oor Mouton skryf, met hier en daar ‘n verwysing of woord wat jou daaraan herinner dat hy eintlik die boek takseer. Só ‘n benadering gee die resensent dan die gapings warin hy sy eie houding kan vorentoe bring.

Haasbroek is sekerlik bewus van die soort kritiek wat Mouton al in die verlede op die lyf geloop het, en gebruik bondige opmerkings om daardie kritiek te weerspreek. Kyk gerus hoe verduidelik hy Mouton se optrede insake die KWV, of insake die Pioneer-direksie.

En dan gee Haasbroek uiteindelik ook ietse ekstra – daardie soort opmerking wat die resensie uiters aktueel maak en dit lig tot daardie hoogste persentiel van die beste resensies. In sy voorlaaste paragraaf raak hy ‘n saak aan wat maar pas die afgelope week pertinent geword het omdat kameraad Julius Malema in Alexandra verklaar het dat hy oorlog gaan voer teen die wit sakemanne wat die aandelebeurs so beset.

Haasbroek gee die volmaakte antwoord op Malema se stompsinnighede deur al die implikasies wat hy in hierdie paragraaf aktiveer: “Jannie Mouton gee goeie beleggingsadvies in sy boek en raad waarna Suid Afrika se ondernemers maar gerus kan luister. Wat hy gedoen het, het sin. Dit het sy werknemers en aandeelhouers betaal. Asook die regering wat jaarliks R2,5 miljard belasting van die PSG-maatskappyegroep ontvang.”

Ek wys jou my belastingbydrae, wys jy nou joune …

Ten slotte moet ek moet ek my trots sluk en erken dat ek Louise Viljoen in die verlede foutiewelik daarvan beskuldig het dat sy resensies volgens ‘n herkenbare akademiese patroon skryf. Die resensie van Kerneels Breytenbach se Piekniek by Hangklip, wat einde verlede week op LitNet verskyn het, is die presiese teenoorgestelde.

Viljoen het die lees van die boek duidelik dermate geniet dat sy haar resensie in ‘n soortgelyke styl as die boek aanbied. Meeste skrywers van resensies weet dat dit uiters moeilik is om geesdrif op ‘n volgehoue manier oor te dra – dit begin gou klink na oordaad. Dis veel makliker om negatief te skryf.

Viljoen se resensie straal geesdrif uit sonder om ooit uit toon te val. Die geheel is miskien langer as wat sy vir ‘n koerant sou kon aanbied, maar haar waagstuk het geslaag. Dit is een van die leesbaarste, onderhoudendste resensies wat ek nog op LitNet gelees het.