Strategie

Ilse Salzwedel skryf oor Sondebok, deur Irma Venter. (Boeke24) Ilse Salzwedel is ’n bedrewe kolporteur van die boek. Sy weet wat dit verg om mense se belangstelling te prikkel. Sy weet hoe om ’n boek te beskryf sodat die koerantleser dadelik voel dit is iets op sy vlak en na sy smaak. Hierdie bespreking sal ongetwyfeld ’n invloed hê op die verkope van Sondebok. Dit is duidelik dat Venter se naam nou in dieselfde asem as Deon Meyer s’n genoem moet word, en alles wat Salzwedel ter sprake bring, dui daarop dat Venter werk aan ’n reeks met deurlopende karakters. Maar iets bly my hinder. Ek vra my altyd af wat ’n uitsluitend positiewe resensent verswyg. Dit het my ’n bietjie kopkrap gekos, want die resensie is baie reguit en onopgesmuk geskryf, maar die sleutel is daar, tussen Salzwedel se sorg om nie geheime te verklap of te veel van die verhaal te vertel nie: Venter hou jou aan die raai – verby die laaste bladsy en waarskynlik die volgende boek se laaste bladsy ook. Die immer onopgeloste raaisel op die agtergrond se antwoord lê nog jare in die toekoms. Slim.

Joan Hambidge skryf oor Geloof sonder sekerhede, deur Anton van Niekerk. (Boeke24) ’n Verrassende keuse van resensent, maar Hambidge lewer ’n onderhoudende, genuanseerde reaksie op ’n boek wat oënskynlik sterk aansluit by die groot geloofdebat van ons tyd. Met ’n baie netjiese, relativerende verwysing na Julia Kristeva en die vorige pous in haar slotsom. Nie om dowe neute nie.

Riaan Grobler resenseer Draalnoot vir ‘n janfiskaal, deur Henry Jack Cloete. (Rapport Boeke) ‘n Resensie wat my dadelik aangespreek het. As mens in gedagte hou dat ‘n resensent nes die skrywer van ‘n boek ‘n strategie moet volg oor die lesers waartoe hy hom/haar wil rig, gee Grobler uit die staanspoor aanduidings dat hy hom rig tot diegene met ‘n belangstelling in die letterkunde, en veral hulle wat in ‘n moderne idioom dink. Die gonswoorde “distopiese drogdroom” is die eerste tekens, en daarna neem Grobler die leser eerstens deur die gegewe/verhaal en ten tweede gee hy sy reaksie, insluitend vertolking en kritiek oor tekortkominge. Dis ‘n resensie vir ‘n klein deel van Rapport se leserspubliek, maar ook een wat meeste  van die inhoud van afgelope Sondag se koerant lank sal oorleef omdat dit deel word van die groter literêre diskoers. Ek vermoed iewers gaan daar nog iemand ‘n tesis skryf oor die rol van lesersverwagting en skryfkonvensies, en dan sal hierdie resensie en boek ‘n vertrekpunt wees.

Mia Oosthuizen bespreek Nova: Eindspel, deur Fanie Viljoen. (Rapport Boeke) ‘n Lekker polemiese resensie, maar ook een wat my uiteindelik hard op die tande laat kners het. Oosthuizen se analise van die roman en haar taksering van sowel Fanie Viljoen se skryfwerk as die vrugte van sy verbeelding daag jou uit om jou eie leesreaksie aan haar respons te toets. Maar dan hang die onderrok skielik uit, begin sy sensor speel: Dié boek is nie geskik vir sensitiewe lesers nie. Wat is ‘n sensitiewe leser, dr. Oosthuizen? Hoe ken jy hulle uit, hoe meet jy hul reaksies? Kan mense nie maar self besluit of hule verder wil lees nie?