.png)
Trotse borg van die woord “koerant” by die WAT
O droewige Donderdag! Het pas ‘n ontleding van die die jongste sirkulasiesyfers onder oë gehad. Dit is nie opbeurende leesstof nie. Koerante (en tydskrifte) bly helaas gly.
Dagblaaie is op ‘n jaar-tot-jaar-grondslag af tot 1,541,488 van 1,672,658.
Naweekblaaie (Saterdag- en Sondagkoerante) is af tot 2,292,053 van 2,443,855. Weekblaaie is af tot 630,268 van 697,254.
Tydskrifte het geval tot 6,207,891 van 7,004,714.
Die stukkie statistieke wat hierdie waarnemer die meeste interesseer, is die vertoning van die sogenaamde digitale koerante . Van die 1,256,023 dagblaaie wat in SA verkoop word , is slegs 2,894 digtitale kopieë. Dit is skaars ‘n druppeltjie aan die emmer.
Die uwe het op 15 Desember 1997 sy kantoordeur op die 18de verdieping van die Perssentrum aan die Heerengracht finaal agter hom toegetrek. In die gange van Naspers was al in daardie stadium ‘n onstuitbare nuwe entoesiasme vir die digitale era, ook aan die koerantefront.
Die gees wat vaardig was, het my spottende die ou Naspers-leuse “Het daghet overal” laat herforumuleer tot “Digitaal overal”.
Helaas, niemand het eintlik geweet hoe om daardie entoesiasme, wat koerante betref, tot ‘n realiteit om te bou nie. Die kernvraag was: Hoe gaan jy geld maak met ‘n digitale koerant? Die skouers is opgetrek. “Sorg julle maar dat dit gebeur!”
My afskeidsrede op 19 Februarie 1998 in die Mount Nelson het ek soos volg afgesluit:
“Oor die wêreld het opgewondenheid die laaste paar jare begin tintel oor die nuwe horisonne in kommunikasie wat die internet en verwante ontwikkelinge in die visier bring. Plek-plek het mense hulle deur dié nuwe golf laat verblind vir die krag van die gedrukte woord.
“Mag ek as laaste basuin – dalk voorbarig en waarskynlik onnodig – die wens uitspreek dat Naspers se leiers nooit dieselfde fout sal maak nie.
“Mag die Liewe Vader – die Gewer van alle goeie gawes – vir u die wysheid gee om altyd die goue ewewig te kan handhaaf tussen die uitstrek na wat nuut is en die verankerdheid aan die bekende en die vertroude.
“Ek sal nie onthou wil word as een van daardie klassieke mistasters, wat vir onder meer die telefoon, klankrolprente en televisie nie juis ʼn toekoms gesien het nie. Daarom is ek versigtig om, ondanks my eie voorbehoude, oor die internet niks kwyt te raak wat my in daardie klas plaas nie.
“Maar hoe magtig die internet ook alkanof gaan word, is daar by my min twyfel dat dit langs die koerant, en versterkend van die koerant gaan wees – nie as ondersteboloper van die koerant nie.
“Die koerant is soos moedersmelk. Daar is geen substituut nie.”
Ons praat van 15 jaar wat verloop het. Tog lyk daardie woorde steeds op ‘n onheilspellende manier vir die ou man relevant. I have not always been wrong.
Die vraag bly: Hoe gaan julle met die digitale koerant geld maak?
Daaruit spruit ‘n selfs nog belangriker vraag: Is nie hopeloos prematuur begin om die gedrukte koerant te verwaarloos om voor ‘n nuwe god te buig wat (tot dusver) ook maar voete van klei het nie?