OUMA STRIP HAAR MOER

Praat van ‘n ouma wat haar ”moer gestrip” het, en in die verbeelding duik prentjies op van tantes met gevaarlike voorkomste wat woes slaangoed soos knuppels, koekrollers, sambrele met skerp punte en besemstokke swaai, terwyl ‘n stroom onplesierighede deurentyd deur dun lippe gesis word.

Vele variante van moerige oumas kom in my ervaring (as waarnemer sowel, helaas, as slagoffer) voor. Die wapen van botte stilte gekoppel met ‘n verpletterende kyk van afkeuring is, sonder om gesinsgeheime uit te lap, vir my nie vreemd nie.

Sondag in Rapport is ‘n ander vorm van ‘n ouma se gebrek aan ingenomendheid weerspieël. Marie Heese gryp die wapen van die rapier-pen, en klim oor sy uitsprake wat haar nie aanstaan nie, met druppende sarkasme en skaars verborge minagting in onder die jeugdige professor “Peertjie de Vos” van Ikeys, wat sy mond vol het ook oor Afrikaans op Stellenbosch.

“Hoekom moet ek stilbly as ek betig en beledig word deur ‘n akademiese liggewig wat nie eens sy werkwoorde kan regkry as hy beterweterig in Engels probeer skryf nie? (‘Taalbulle’ argues …sic),” stoom sy.

Hoekom inderdaad, ouma Marie! Nee wat, sê die kêreltjie, “tells him his fortune”!

Kwaai oumas kan soms verrassend/ontnugterend kreatief hul wrewel uitleef. Uit Australie, dink ek, kom die storie van die ouma wat ‘n skietding uitgedolwe het en die orgaan van ‘n kleinkind se vryer vol lood gepomp het (lood in sy potlood!). Uit die Wes-Rand is ‘n slag gerapporteer van ‘n ouma wat langs ‘n rugbywedstryd vir kannetjies so gefrustreerd geraak het dat sy toe die fluitjie uit die verpotte skeidsregter se hand pluk en skril in sy oor blaas. Die drommel – “arm man se Bryce Lawrence” as’t ware – is inderhaas met ‘n gebarste oortrom na ‘n oor-, neus- en keelarts gejaag, en die wedstryd is as onvoltooid in die rekordboeke aangeteken.

‘n Inspirerende storie oor ‘n ouma, vol woema het my oud-kollega by Beeld, Piet Muller, ‘n keer in sy rubriek Flitslig in ‘n generasie gelede se Rapport vertel. Ek het hom gegaps vir my destydse boekie met koerantstories, Flaters en Kraters.

Piet het vertel: Die ouma was nooit baie ingenome met die kêrel nie. Sy’t gedink hy is ‘n tang en dat haar kleindogter veel beter verdien.

Toe die dogter op ‘n dag huil-huil by die huis aankom (oor ‘n ietwat roekelose grensverskuiwing in sy inwyding van haar in avontuurlike seks of iets, dink ek) was ouma op die daad die bliksem in. Sy het op haar Harley-Davidson gespring en brullend na sy huis gejaag. Die vryer het op sy beurt al van ver af die dreigende Harley hoor aankom en, wyslik, onder die bed gaan wegkruip.

Sy huismense wou nog mooipraat, maar die ouma het die voordeur oopgeskop, die kerendes uit die pad geveeg en die verskrikte ventjie met die jeukende toerusting onder sy bed opgespoor. Toe pluk sy hom aan sy hakskene uit, dop hom net daar om en gee hom die pak van sy lewe.

Alles natuurlik met gepaste kommentaar in gevatte Afrikaans, deurspek met die soort woorde wat omgekrapte gemeentelede gebruik as dominee nie in die nabyheid nie. Hy sou nie sommer weer te voor op die wa raak voordat Ouma onder die kluite is nie!

Dan het ek ‘n vae rekolleksie van ‘n ouma wat, onder die wanindruk dat haar motortjie in ‘n stedelike parkade gekaap word, die wettige eienaars van ‘n soortgelyke model oorval, vervaard uit hul ryding geboender en skarrelend te voet op die vlug laat slaan het. Ek is die laaste ou wat die vergeldingskapsaiteit van ‘n veronregte ouma sal onderskat, maar dit wil-wil darem vir hierdie ou net-net na ‘n te vergesogte storie klink!