Om saam te stem of nie

Komaan Beeld, maak dit vir jou lesers makliker om boekresensies op jou webwerf op te spoor – en hou hulle sigbaar!

***

Van J.C. Kannemeyer verwag ‘n mens altyd die beste. Sy resensie van Karel Schoeman se “Titaan” (Die Burger) is dan ook deeglik geargumenteer, deurdag, netjies geskryf.

My enigste probleem is dat ek nie met sy oordeel oor die boek saamstem nie. Ek het die afgelope week dié roman gelees, en dit absoluut oorweldigend en fassinerend gevind.

Die punt is, natuurlik, dat ‘n goed geskrewe resensie nie noodwendig een is waarmee mens saamstem nie. Of hoef saam te stem nie.

***

Chris van der Merwe se bespreking van “In oneer”, Fanie Olivier se vertaling van J.M. Coetzee se gevierde roman “Disgrace”, kom in ‘n tyd waarin daar ‘n debat is of die film-weergawe van die roman ‘n verbetering is daarvan of nie.

Vir my gevoel kan net barbare vra of ‘n film verbeter op die roman waarop dit gegrond is, maar Van der Merwe vergelyk uiteindelik net die Afrikaanse vertaling met die film, vind dit beter, en alger slaak sugte van verligting.

Sy resensie is ook een van die bestes wat in ‘n goeie ruk in Die Burger verskyn het. Van der Merwe is seker meer as baie ander daarvan bewus dat dit wat hy moet resenseer, in die toekoms nog ‘n hele vrag proefskrifte en studies gaan afgee. Daarom sê hy in die eerste twee paragrawe waarna hy gaan kyk, en in die res van die resensie doen hy dit baie netjies.

Sy onderwerp is: Maak dit sin om ‘n roman soos “Disgrace” in Afrikaans te vertaal? Kyk mens na hoeveel eietydse Afrikaanse romans ook in Engels verskyn (André P. Brink, Etienne van Heerden, Ingrid Winterbach, Eben Venter, Dan Sleigh, Marlene van Niekerk, dis ‘n lang lys …) en hoe min plaaslike Engelse romans hul weg na Afrikaans vind, dan is dit ‘n absoluut geldige vraag om te vra. Jy sou ook nog die ou argument van die tweetalige winste van die apartheid-era kon afstof.

Van der Merwe se slotsom (baie goeie vertaling, ofskoon nie vlekvry nie) antwoord dus dat dit wel sin maak. Ek sou graag wou hoor of hy dink dit gaan ‘n toenemende verskynsel word, asook of hy dink ons meertalige bestel gaan sulke vertalings noodsaaklik maak om Afrikaners te bereik.

***

Stephanie Nieuwoudt resenseer nie op vandeesweek se boekeblad in Die Burger Veronica Cecil se roman “Bongo Bongo Bongo I Don’t Wanna Leave The Congo” nie. Sy vertel net die storie en blerts in ‘n slotparagraaf ‘n paar van haar diepe insigte uit. Sulke “resensies” verdien nie om gepubliseer te word nie.

***

In my gespartel met Beeld se webblad het ek darem een resensie raakgeboor: At van Wyk s’n oor dominis I.L. de Villiers se “Strooidak en toring”. Van Wyk, ‘n oud-joernalis, skryf lekker leesbare resensies. Hierdie een is geen uitsondering nie, en gee ‘n goeie idee van wat mens in die boek te wagte sal wees. Net genoeg van ‘n prikkel vir nuuskieriges.

In een opsig het Van Wyk my wel aanvanklik teleurgestel: As Sap-kenner is hy waarskynlik die resensent wat die beste sou kon antwoord oor De Viliers se verduideliking van sy heimlike politieke instinkte, sy diepe band met die DA. Van Wyk sê egter niks. Maar mens met fyner lees, besef ek. Van Wyk vertel dat De Villiers se irriterende regse politiekery hom laat ophou Rapport lees het.

En een Van Wyk-paragraaf vertel tog uiteindelik so baie: “De Villiers word in 1991 tot redakteur van Rapport gemáák, want hy weier, en Vader dwing. Hy word ook teësinnig lid van die Afrikaner-Broederbond. Vandag is hy oor albei suur, maar waar was sy wilskrag?”