top of page

MARTIE SE BLIK OP MY ‘BYL’

Uitmelkbos

Martie Retief Meiring., skryfster

van die resensie van “Byl in my bos”,

wat vanoggend op Die Burger se

Boekeblad verskyn het.

Teen die sakkende son sien ­Hennie van Deventer daar is ­deeglik in sy bos gekap. Op pad na sy 70ste verjaardag en as ­voor­lopige ­verjaardagpresent aan hom­self klee hy elke oopte in die bos in met ’n grafskrif. Dit word ’n ­omvattende in memoriam van mense wat eens tuiniers was tot mense wat presidente was.

Van Deventer, ’n gesoute koerantman en oudredakteur met 34 jaar se ondervinding, weet hoe om ­ver­nuftig die galery van mense wat deur sy leeftyd invloed op hom gehad het, staanplek in sy eie herinneringe te gee.

Nog voor die leser kan stuit teen herinneringe wat net ’n fraksie te yl of ander wat doodgewoon te oninteressant is, verweer die skry­wer homself in sy inleiding dat die boek anekdoties is en ­nêrens na ewewigtigheid en volledigheid gestreef word nie. ’n­ ­Jammerte.

Die leser mis ­die volledigheid plek-plek, want Van Deventer het in sy loopbaan in ’n geskiedkundige tyd wel met vele persoonlik­hede in aan­raking gekom om tog meer volledig en insigryk oor ­hulle te kon skryf. Hy is immers ’n bedrewe, gepubliseerde skrywer en het meestal sy eie sieninge en herinneringe al geboekstaaf. Die nuwe leser van sy werk sal wel­ geprikkel word deur byvoorbeeld sy mening dat hy De Villiers Graaff, destyds ’n anti-regeringsman, eer­der as ­president sou wou sien as die tóé aangestelde Marais ­Viljoen. Met ’n onbedwonge eerlikheid beskryf hy karakters en insidente wat hy self in sy lewe as ’n gedugte apartheidsondersteuner ontmoet het. Hy verwys ook na sy ontnugtering en (wat in ­vorige skrywes meer uitdruklik meegedeel is) met apartheid en sy beweeg na meer liberale standpunte wat hom as redakteur van Die Volksblad ook heelwat kritiek ontlok het deur baie van sy lesers.

Die leser sal ­verstom wees, eerder as krities, oor Van Deventer se grafskrif vir Helen Suzman. Met watter eienaardige eerlikheid kon hy, só ’n ­bedrewe en stellig ­gesofistikeerde joernalis, skryf dat Suzman “die eerste vrou was wat ek teen­gekom het by wie geen onder­danigheid teenoor mans ­bestaan het (of geveins is) nie”.

Die indruk dat ’n mens met ’n heel verouderde manlike chauvinisme te doen het, word enigsins teen­gespreek met sy finale ­woorde: “Dit is die Helen Suzman vir wie ek ná haar afsterwe op die eerste dag van 2009 simbolies ook my eie vlag halfstok laat hang het.” Die feministe sal hom genadig wees. Dis immers bekend dat baie van die veral Nasiona­liste-parlementariërs ook vir eers soos Van Deventer gedink het en later ook hul vlag halfstok vir so ’n vrou sou hang, by wyse van spreke.

Sy plesier aan ­humoristiese ­insidente helder die bundel ­geweldig op. Herinneringe aan Verwoerd, John Vorster en PW Botha lewer nie nuwe insigte nie. Wel die joernalis se oog vir die ironie wat soms in die geskiedenis ­opduik.

Sy braaivuurvriende, sy koerant­kollegas, politici en mense wat hy as rykes, slimmes, skones en doodgewones tipeer, kry plek-plek, wel deur anekdotes, ’n innemende lewendigheid. Dit is veral onder sy kollegas dat hy die ­eksentrisiteite, onnutsigheid en selfs vindingrykheid onthou.

Hieronder tel die al dikwels oorvertelde, weergalose opskrif wat Ronnie King, uitmuntende taaladviseur van onder meer Die Burger in die uiters korrekte taaljare van die sestigs die wêreld in­gestuur het: “Ouderling in gat ­beseer deur latrine”. (Die feite van die storie was korrek: Die ouderling het in die gat geval waarin ’n buitelatrine gebou sou word.) Die bundel is goed versorg. Die foto’s is soos kiekies geplaas. Of dit ’n belangrike bydrae is tot die herinnering aan soms baie ­be­kende mense? Moontlik nie, maar oorwegend is dit leesbaar en gesellig.

 GRIFFEL MEDIA EN TARLEHOET, KAAPSTAD. (SAGTEBAND, 213 BLADSYE, ISBN 978-0-620-43653-3.)

 Martie Retief Meiring is ’n ­rubriekskrywer en joernalis.

3 views

Recent Posts

See All

Probleme probleme

Die hoop het toe nie beskaam nie. Rapport het afgelope Sondag vorendag gekom met ’n noemenswaardige resensie – Trisa Hugo se skrywe oor...

SKOONHEID SONDER SKROOMHEID

Op bladsy drie van Die Burger vanoggend verskyn o.m. berigte oor die Mej. Wệreldwedstryd waarin Shudu Musida SA se kroon dra, en ‘n...

Comments


© 2022 LitNet. Alle regte voorbehou | All rights reserved

bottom of page