.png)
Kollega Johan van Wyk het Franschhoek onlangs tong in die kies “La Petaal” gedoop. Moet met Johan saamstem van die Fransheid is aangeplak en oordrewe, en pryse in die algemeen maar rof. Maar ek, met die Hollandse bloed van emigrante uit die Over-Ijselse stadjie Deventer in my are, voel tog jaloers dat Suid-Afrika nie ‘n plek het wat die Hollandse kultuur dermate in ere hou nie.
Die Fransheid van Franschhoek is op die keper beskou verreweg nie net geleë in name met “La”, “Le”, “Petite” en wat nog waarmee Franse besoekers hulle kan vereenselwig nie. Pretensie of nie, die plek het styl en ‘n ouwêreldse grasie wat daaraan ‘n spesiale karakter verleen.
Selfs hierdie verloopte Hollander (stamvader Gerrit Jansze, gebore ‘n jaar na Jan van Riebeeck se historiese suidwaartse vaart, was een van die eerste vryburgers en het hom in 1687 by Stellenbosch gevestig) het, tesame met die tikkie jaloesie, darem ook heelwat behae gehad aan die Europese kultuurgoedere wat by Franschhoek behoue gebly het.
By die Hugenotemonument, en elders, staan die “Icebergs” in die blom soos lentebruide. Die oorheersende wit van die Bolandse blommeprag span saam met die oorheersende wit van die ou Kaapse argitektuur wat die diep blou van die berge en die geil groen van die wingerde beklemtoon. Die bekoorlike winkeltjies, stegies, leivoortjies, rietdakke, rye koningsproteas en algemene atmosfeer van die dorp laat jou dink een meesterhand was hier vir ‘n holistiese bloudruk verantwoordelik.
Dis die gevoel wat jy in van Europa se mooiste dorpies kry – ook in die dorpie Carmel aan die Kaliforniese kus, naby San Francisco (waar Clint Eastwood in ‘n stadium burgemeester was). Dan is Franschhoek waarskynlik Suid-Afrika se netjiesste dorp waar geboue, strate, tuine en grasperke alles bydrae tot ‘n kraakvars geheel. My kamera se battery kon dit nie hou nie. Moes later doelbewus vuis maak om die sluitervinger se spontane sametrekkings te beheer!
Pas inderdaad op vir die plekke met die hoë vlagpale, soos Johan van Wyk gewaarsku het. Die meeste se teikenmarkte is ver bokant Jan Alleman se bykomplek! Maar om ‘n paar minute in die historiese NG kerk met sy indrukwekkende houtplafon te gaan stilsit en dankbaar voel oor die skoonheid romdom jou kos niks. Om die Franschhoekpas op te ry en oor die vallei met sy spikkels wingerd, wit geboue en damme af te kyk, kos jou niks meer as die brandstof nie.
Lus vir ‘n bietjie selfbederf? Geleenthede is legio. Maar La Motte (Hanlie Rupert se landgoed) met sy Pierneef-galery en –restaurant bied baie; Le Franschhoek (die ou Swiss Farm Excelsior) klou prentjiemooi aan sy “eie” berg, en Koos Bekker se Babilonstoorn is werklik die moeite werd om te verken. Vat net gemaklike stapskoene saam vir die wandeling deur die uitgestrekte organiese groente- en kruietuine op pad na die glaskas (“Greenhouse”) vir ‘n wyntjie of ‘n koppie boeretroos. Die paadjies is met perskepitte uitgelê – nie ideaal vir spykerhakkies nie!