.png)
Mens het nie duisende woorde nodig om ’n baie goeie resensie te skryf nie. Die resensent se oordeel kan bondig saamgevat word, en dan is ’n paar honderd woorde genoeg. Fransjohan Pretorius resenseer Skermutselings en skandale (van Heiniie Heydenrych) in 285 woorde (met inbegrip van die inligting oor die boek bo-aan) vir Boeke24.
As mens jou probeer indink in die problematiek waarmee Pretorius te make gehad het voordat hy begin skryf het, is sy keuse van struktuur vir die resensie die sleutel tot die gehalte van die produk wat hy uiteindelik lewer.
Pretorius het gedink dis ’n boek met beperkinge – ernstige beperkinge. Dit gee net een sy van ’n saak. Daarmee is uiteraard nie alles verkeerd nie, maar dit kom uiteindelik op dieselfde neer op dieselfde as wanneer mens ’n boek oor Beethoven skryf en niks sê oor die musiek nie.
Hy besluit dan op die volgende aanpak: Noem eers die vorige boeke waarin dieselfde onderwerp al aangeraak is, sê dan wat in die boek voor hande die alleraanbod is, verduidelik dan hoekom dit ’n publikasie met skrale waarde is, en gee ’n vooruitsig op ’n publikasie waarin al die inligting tot reg sal kom.
Wat het Pretorius sy besluit laat neem? Sekerlik die versugting dat geskiedskrywing ewewigtig en so volledig as moontlik moet wees. Dan ook die strewe om geregtigheid te laat geskied aan historiese figure.
Die tydsgewrig waarin Pretorius sy resensie skryf, is een waarin naarstigtelik gesoek word na korrektiewe op ongeregtighede van die verlede. Dit is ’n edele strewe, maar dit kan ook lei tot ’n situasie waarin eietydse maatstawwe toegepas word op ’n konteks waarin daardie maatstawwe onbekend was. Ons weet nou hoe verkeerd Paul Kruger se optrede was, maar wat was die menings van mense in die 360 grade rondom Kruger?
Ek glo nie dat Heinie Heydenrych se siening onsinnig is nie. Fransjohan Pretorius wys net dat dit nodig is om die totaliteit van reaksies op Kruger in ag te neem.
Die krediet wat Pretorius vir Heyndenrych laat toekom, is spesifiek: Dit openbaar die skadusy van Kruger se presidentskap. Hy gee ook krediet aan die pers van destyds as bronne vir Heyndenrych se onthullings.
Ingebed in die resensie is dan ook, vir die wakker leser, enersyds seine oor die vryheid van ons pers, en andersyds ’n implisiete teregwysing oor die publikasie van historiese publikasies waarin die analise nie volledig deurgetrek is in alle rigtings nie.